Papier & milieu
Fabels en feiten
Papier bestaat al 2.000 jaar en gedurende deze tijd is het zonder meer geëvolueerd naar het meest effectieve en veelzijdige communicatiemedium.
De laatste jaren beginnen mensen de duurzaamheid van Papier en Drukwerk echter in vraag te stellen. Een bezorgdheid die in lijn ligt met de algemene, stijgende aandacht voor het milieu.
Weegt je bedrijfsbrochure of informatiemagazine dan nog wel op tegen de harde feiten van ontbos- sing, recyclage, energieverbruik en CO2-voetafdrukken?
Wij zijn overtuigd van wel
Hieronder, in vijf korte punten, onze redenen.
Fabel: Papierproductie verwoest bossen
Feit: Papierproductie steunt duurzaam bosbeheer
Op wereldniveau verdwijnt er veel bos. Maar mede door de grote productiebossen van de hout- en papierindustrie groeit de bosoppervlakte in Europa. Sinds 1950 is het Europese bosoppervlak toegenomen met 30% en neemt het elk jaar met 1,5 miljoen voetbalvelden toe. Op 100 jaar tijd is de Belgische bosoppervlakte met meer dan 25% gestegen. Met zorg wordt bos verbouwd, geoogst en hergeplant. 11% van het wereldwijd geoogste hout wordt direct door de papierindustrie gebruikt. Ter vergelijking: 50% van het geoogste hout wordt gebruikt om te verwarmen en koken. Verantwoord beheerde bossen dragen bij aan de vermindering van de klimaatverandering. Tropisch hout wordt niet gebruikt voor de productie van papier. De houtvezels daarvan zijn niet geschikt voor de papierproductie.
Een van de meest unieke eigenschappen van papier is dat het originele hoofdbestanddeel hernieuwbaar is. Gecombineerd met de verantwoorde manier waarop Europese bossen worden beheerd, betekent dit dat er in Europa 33% meer bomen groeien dan dat er geveld worden.
“De bossen in Europa zijn aan het groeien en bestrijken nu 44% van het vasteland. 98% van alle Europese bossen vallen onder een beheersplan, of een variant daarvan.”
Bron: MCPFE, “Europa’s bossen”, 2007.
Fabel: Papierproductie is slecht voor de omgeving
Feit: Papier is één van de weinige écht duurzame producten
De Europese recyclagegraad voor papier bedroeg 70% in 2011. In België, is de recyclagegraad 76,1%! Elk jaar recycleren de Belgische papierproducenten 1.200.000 ton oud papier. Dat is 5 maal meer dan 20 jaar geleden.
In een multimediale wereld, kunnen Papier en Drukwerk een duurzame manier zijn om te communiceren. De basisgrondstof van papier is hernieuwbaar, in tegenstelling tot andere media ... Dit standpunt wordt enkel nog benadrukt door de cijfers over de recyclageproblemen van andere media:
- Elektronisch afval is nu het snelst groeiende onderdeel van de gemeentelijke afvalstroom.
- De hoeveelheid elektronische producten die wereldwijd weggegooid worden, bereikte recent een absoluut hoogtepunt, met 20 tot 50 miljoen ton afval per jaar.
- E-afval stijgt jaarlijks met 3-5% in Europa, bijna 3 keer sneller dan de totale afvalstroom.
Bron: Greenpeace, “The e-waste problem”, 2009.
Fabel: Papierproductie verbruikt veel energie
Feit: Maar het meeste ervan is hernieuwbare energie
Zoals overal in de industrie, is ook de papierproductie een grootschalige onderneming. Je zou dan ook verontrustende statistieken verwachten. Niets is minder waar. Voor de productie van 200 kilo papier, de hoeveelheid die elke persoon gemiddeld gebruikt per jaar, is gemiddeld 200 kilowattuur (kWh) elektriciteit nodig. Als men spreekt over de ganse energieconsumptie (elektriciteit en warmte) is het eerder 500 kWh.
Is dat veel? Vergelijk met uw eigen verbruik op de vreg website.
De papierindustrie is één van de grootste producenten en afnemers van duurzame, CO2-zuinige energie: meer dan de helft van de energie die voor de Europese papierproductie gebruikt wordt, komt van hernieuwbare bronnen. In België, produceert de papierindustrie 8% van de hernieuwbare elektriciteit. Een opmerkelijk maatschappelijke bijdrage voor een nogal kleine sector!
De sector Pulp, Papier en Print behoort tot de klein- ste uitstoters van broeikasgassen in de wereld.
Uitstoot van broeikasgassen:
- Elektriciteit en verwarming: 24,9%
- Industrie: 14,7%
- Transport: 14,3%
- Landbouw: 13,8%
- IT-industrie: 2%
- Pulp, papier en print: 1,1%
Bron: Extracten van World Resource Institute, WRI, juli 2008.
Fabel: Elektronische communicatie is ecologischer dan drukwerk en communicatie op papier
Feit: Niet noodzakelijk. E-media hebben ook een impact op het milieu
“De krant lezen kan 20% minder CO2 verbruiken dan online lezen.” Swedish Royal Institute for Technology
Elektronische communicatie is weliswaar efficiënt maar niet noodzakelijk duurzamer. Technologiebedrijven moeten immers grondstoffen aankopen en de hardware van het internet (servers, pc’s, iPhones enz.) produceren en transporteren. Vervolgens moeten die toestellen van energie worden voorzien en gekoeld. Dat gebeurt met elektriciteit van het lokale elektriciteitsnet die op verschillende manieren wordt geproduceerd, onder andere door kolencentrales.
- Zo is in Frankrijk de uitstoot van broeikasgassen afkomstig van zoekopdrachten op het internet alleen al goed voor het equivalent van 287 kiloton CO2.
- Maandelijks vertegenwoordigen alle zoekopdrachten met Google het equivalent van 260.000 kg CO2, wat volstaat om 4.239 gemiddelde gezinnen één maand van energie te voorzien.
- IT-technologieën zijn vandaag goed voor 0,86 gigaton emissies per jaar of ongeveer 2 procent van de emissies die de atmosfeer wereldwijd te verwerken krijgt. Tegen 2020 zal dat 1,54 gigaton zijn, of ongeveer 3 procent van alle emissies.
- Organisaties die écht duurzame keuzes willen maken, moeten die baseren op feitelijke informatie over álle levensfasen van een product, en niet op één enkele eigenschap ervan.
In plaats van te kiezen tussen elektronische communicatie of papier, kunnen we beter aan kringloopdenken doen. Eigenlijk moeten we ons voortdurend de vraag stellen welke combinatie van de twee de kleinste impact heeft op het milieu én het best tegemoetkomt aan de sociale en economische noden.
- Carbon footprinting the Internet, Gombiner, Columbia University
- Analyse comparée des impacts environnementaux de la communication par voie électronique - Complément, p.20, July 2011
- Powering a Google search
- McKinsey Quarterly, Information Technology, October 2008, ‘How IT can cut carbon emmissions’
“Over het algemeen is de milieu-impact van een online krant – met een leestijd van 30 minuten – vergelijkbaar met die van een gedrukte krant.”
Moberg A. “Et al”, 2007
Nog vragen? Power, Pollution and the Internet... www.nytimes.com